Οι ανησυχίες των άλλων

• Του Αγγελου Σταγκου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 16/6/2012

Είναι φανερό ότι η Ευρωζώνη κυρίως, αλλά και όλος ο κόσμος, ανησυχεί για το αποτέλεσμα που θα προκύψει από τις κάλπες αύριο το βράδυ. Για πολλούς και διαφόρους λόγους, όχι μόνον οικονομικούς, η Ελλάδα αποτελεί ακόμη συστημικό κίνδυνο και δεν είναι τυχαίο ότι τόσο πολλοί έχουν ασχοληθεί τόσο πολύ με τη χώρα μας. Αλλοι για να επισημάνουν τους κινδύνους για την ίδια, αν οι Ελληνες ψηφοφόροι επιλέξουν συνειδητά ή ασυνείδητα την έξοδο από την Ευρωζώνη, άλλοι για να προσπαθήσουν να συμβάλουν στην επικράτηση της κοινής λογικής, άλλοι για να προστατεύσουν την Ευρωζώνη και το διεθνές σύστημα, άλλοι για να τονίσουν ότι δεν υπάρχει ανώδυνος τρόπος αντιμετώπισης των τεράστιων προβλημάτων της Ελλάδας και άλλοι για να υπογραμμίσουν την αποφασιστικότητά τους να μην υποχωρήσουν μπροστά στις ανεύθυνες δοξασίες και απαιτήσεις που κυριαρχούν στον προεκλογικό δημόσιο διάλογο.

Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που επιθυμούν την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Είτε γιατί την θεωρούν «κακό σπυρί» που αν αφαιρεθεί θα ανακουφίσει τα υπόλοιπα μέλη και με αυτήν την έννοια θα βοηθήσει στη θεραπεία του συνόλου που σήμερα δοκιμάζεται. Είτε γιατί ειλικρινά πιστεύουν ότι μία χώρα σαν τη δική μας, που δεν έχει διοίκηση, παραγωγή, ανταγωνιστικότητα και βούληση για να διορθώσει τις αδυναμίες της, δεν μπορεί να επιβιώσει μέσα στην Ευρωζώνη.

Είτε γιατί θεωρούν ότι στην πραγματικότητα η Ελλάδα δεν ανήκει στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης. Είτε γιατί προσδοκούν ότι η έξοδος της χώρας μας θα σηματοδοτήσει την καταστροφή του ευρώ, κάτι που το εύχονται. Τέτοιοι κύκλοι υπάρχουν μέσα σε χώρες της Ευρωζώνης, αλλά και έξω από αυτήν, κρίνοντας από τη χθεσινή παρέμβαση του Βρετανού υπουργού Οικονομικών Τζ. Οσμπορν.

Το μέγεθος της ανησυχίας που επικρατεί στην Ευρώπη εν όψει των εκλογών αποδεικνύεται από το γεγονός της συγκρότησης «βάρδιας» αύριο βράδυ. Θα την αποτελούν ο επίτροπος Ο. Ρεν, ο πρόεδρος του Γιούρογκρουπ Ζ.Κ. Γιουνκέρ και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που ανάλογα με το αποτέλεσμα που θα προκύψει, θα σπεύσουν να εισηγηθούν ή και να πάρουν μέτρα για θωράκιση της Ευρωζώνης. Ηδη το κάνουν τράπεζες, υπουργεία Οικονομικών, ακόμη και εταιρείες σε ολόκληρο τον πλανήτη. Με αυτήν την έννοια, μπορεί να υποστηριχθεί ότι έχει δίκιο ο Αλ. Τσίπρας που παραλληλίζει την «αντιπαράθεση» του δικού του κόμματος με την υπόλοιπη Ευρώπη και το διεθνές σύστημα με την ισορροπία τρόμου μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.

Δεν είναι όμως ακριβώς έτσι. Η Ελλάδα δεν είναι υπερδύναμη και δεν είναι σε θέση να εκβιάζει για να προσαρμοστούν όλοι οι άλλοι στις δικές της απαιτήσεις και να απαιτεί να την στηρίζουν οικονομικά εσαεί, χωρίς πρόγραμμα εξυγίανσης. Εχει ήδη δημιουργηθεί αρνητικό κλίμα εις βάρος της και πολύ απλά, θα την... αδειάσουν. Οι συνέπειες τότε θα είναι καταστροφικές για τον ελληνικό λαό, έστω και αν οι επιπτώσεις επιβαρύνουν για κάποιο διάστημα και τους υπόλοιπους. Εκείνοι όμως έχουν τις δυνατότητες να αντεπεξέλθουν κάποια στιγμή, εμείς όχι.

Από την άλλη πλευρά, είναι αδιαμφισβήτητο ότι η ανησυχία που επικρατεί έχει πολιτικές και γεωπολιτικές διαστάσεις, πέρα από τις οικονομικές. Οι πληροφορίες λένε ότι στην Ουάσιγκτον και στα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων ανησυχούν μήπως ή έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη και η επιστροφή στη δραχμή προκαλέσουν χάος και αναρχία στη χώρα. Η Δύση δεν είναι διατεθειμένη να ανεχθεί μια «μαύρη τρύπα» στην περιοχή, που μπορεί να εξελιχθεί σε... Σομαλία. Ηδη ανησυχούν γιατί θεωρούν ότι ο νέος πρόεδρος της Σερβίας, ο Τ. Νίκολιτς, δεν διευκολύνει την διατήρηση της ηρεμίας και παράλληλα βλέπουν προσπάθειες της Ρωσίας να διεισδύσει στα Βαλκάνια. Αν προστεθεί και η ηγεμονική εξωτερική πολιτική στην οποία έχει αποδυθεί η Τουρκία, εξηγούνται οι ανησυχίες.

Αυτά όλα, όμως, δεν σημαίνουν ότι η Ελλάδα μπορεί να παίζει ρόλο απροσάρμοστου παιδιού και οι άλλοι θα ανέχονται τις ιδιαιτερότητές της ή θα προσκυνούν τη λεγόμενη «ελληνική πραγματικότητα». Σημαίνουν ότι μπορεί να ξεκινήσει μία περιπέτεια μεγάλης διάρκειας και αβάσταχτου πόνου για τον ελληνικό λαό.